Kleine analyse van Nietzsche

In de vorige post op dit blog heb ik een 1-2-3 snelanalyse opgezet van de Bijbel. Dat vind ik leuk, en het gaat via de IKEA methode: moeilijke dingen simpel maken door eenvoudige, visuele beschrijvingen, zoals in IKEA instructieboekjes.

Het leven is ingewikkeld en hoe dan hoe het in elkaar zit. Dat kan je via twee methodes gaan analyseren: dikke boeken over schrijven, boeken van 600 pagina’s, maar dan snap je het nog niet: die boeken zijn net zo ingewikkeld als het leven zelf

Je kan het ook doen via een eenvoudig instructieboekje: een paar simpele plaatjes. Dat noem ik dan de IKEA methode.

IKEA doet simpele instructieboekjes bij hun producten, zoals hoe je een kast moet bouwen. Als je bij die kast een boekwerk levert van 600 pagina’s met ingewikkelde formules, snapt geen hond hoe je dat in elkaar moet zetten. Maar als je er een paar simpele plaatjes bij doet wel; is dat even handig.

Het leven is nog veel ingewikkelder dan een kast, dus als je daar ook een dik boek bij levert, snapt niemand er wat van; maar als je het simpel houdt tot een paar eenvoudige instructies, werkt het ook prima.

Daarvoor verwijs ik graag naar het volgende artikel. Maar zo kan je het ook doen met bijvoorbeeld Nietzsche. Je moet het vooral niet te ingewikkeld maken, maar kijken naar alleen de hoofdpunten; paar eenvoudige dingen van zeggen.

Nietzsche analyseren

Het valt op dat Nietzsche begon met een boek “die Geburt der Tragodie”; dat gaat over de Griekse tragediespelen, daar kan je van alles van vinden, maar dat hoeft niet, je hoeft alleen te letten op het hoofdpunt, en dat is dat dit gaat over het begin “geboorte” en dat het negatief is “tragedie”. Het leven is dus nogal negatief, van aanvang af, zegt Nietzsche.

Tijdens zijn loopbaan probeert hij boven dit negatieve uit te komen, hij maakt theorieen over “wil tot macht” en “Ubermensch”, in Also Sprach Zarathustra probeert hij via een koord over een straat te steken, en hij probeert sterk te zijn als een leeuw; maar het lukt toch net niet allemaal.

Hij eindigt dan met een theorie over de “eeuwige herhaling van het gelijke” oftewel in het Duits “ewige Wiederkehr des Gleichen”. Dat is ook nogal negatief; ook hier kan je op de inhoud ingaan, maar als je nu leest wat er eigenlijk staat, staat er zoveel als dat je in je eigen graf ligt, voor eeuwig plat liggen; want dat is “het gelijke”: je bent horizontaal gestrekt tot in de eeuwigheid in je graf. Nietzsche ontdekt deze theorie als hij in Zwitserland in de bergen loopt, en plotseling voor een grote steen staat; en ik geloof dat hij het zelf niet beseft: maar dat is de ervaring van de dood, dat is in feite je eigen grafsteen, Nietzsche! Helaas heeft hij zelf niet zo’n hoog denkvermogen, dus zover komt hij niet in zijn gedachten.

Wij kunnen gelukkig wat efficienter nadenken, dus wij kunnen zien hoe dit werkt: het begint dus negatief en het eindigt dus negatief. Dat kan je mooi op een balans zetten; want dat is ook fraai, het netjes uitwerken tot een systeem, niet zomaar wat aanrommelen, maar het netjes maken.

Hieronder staat de balans. Je kan rechts onder Passiva “denkvermogen” zetten. Dat was bij Nietzsche laag. Daar heb je Nietzsche die wakker wordt en gaat denken: waar ben ik hier terechtgekomen. Hij vindt het maar niets: het is een tragedie. Dat betekent: hij kan niets positiefs bedenken; let op, hier in zit het woordje “denken”: dus denkvermogen laag. Zet dat aan de Passiva kant. Dan kijk je naar links, en daar eindig je en dat is ook maar niets. Het is een eeuwige wederkeer van het gelijke; als dat niet negatief klinkt weet ik het ook niet meer. Zet de balans dan ook maar laag aan de Activa kant

Heidegger

Je zou kunnen zeggen: misschien toeval. Maar je kan dit ook bij andere denkers zien. Neem Heidegger. Die begint ook al zo negatief. Bij hem begint het leven met “Geworfenheit”, met andere woorden je wordt blind in dit leven geknikkerd, en dat klinkt nogal negatief.

Ook hij probeert boven de middellijn uit te komen, hij spreekt in dit kader van “Authentizitat”, authenticiteit; dat betekent dat je probeert uit te komen boven wat Heidegger “het men” noemt, het anonieme “men”, de grauwe massa kan je dat ook noemen. Maar dat lukt dan ook niet, en dan valt hij terug op “Sein-zum-Tode”; zijn-om-te-sterven. Hier valt aan het eind ook niets vrolijks te beleven.

Net zoals bij Nietzsche kan je het op de balans zetten, en dan is het denkvermogen aan het begin net zo laag als de levenskwaliteit aan het einde: het is allebei onder de middellijn, onder de kritieke 50/50% grens.

Alternatief

Een van de mogelijke redenen is dat Nietzsche, of Heidegger, niet weten hoe dit systeem in elkaar zit. Een mogelijke reden daarvan is weer, dat ze maar hun neus ophalen over de Bijbel: stom oud boek, wat interesseert ons dat, staan allemaal fabeltjes in: iemand die praat met een slang en iemand die over water loopt, wat een onzinpraat.

De gedachte is echter, dat je een alternatief kunt hebben voor de gang van zaken, zoals de seculieren dat beschrijven, dat je begint met negatief, probeert boven de middellijn uit te komen; maar eindigt met negatief. Je zou ook kunnen beginnen met positief, zoiets in de trant: wowwww, wat is dit waar ik terecht ben gekomen, lijkt wel paradijs. Je kan hier lekker leven. Je kan het ook analyseren, hoe het werkt, dus je kan als eerste ooit de Bijbel ontleden, zien hoe het in elkaar zit, en dat op internet zetten, met paar eenvoudige, mooie schema’s (eenvoud is altijd mooi). Je kan het nog mooier maken, door er uitleg bij te geven over praktische toepassing: hop weg met die asielproblematiek, hop zo kan je belastingen omlaag brengen. Hop natuur mooier maken (een van de redenen waarom rechtse partijen naar mijn mening milieuproblematiek ontkennen, is omdat ze niet weten hoe ze het moeten oplossen, maar het is wel aanwezig; als je de theorie beter maakt, kan je dit echter oplossen en ook in je mooie auto blijven rijden).

Fase twee is dan wel negatief; de sequentie is hier fase een/ positief - fase twee/negatief - fase drie/ positief. Dus misschien dat je tijdens je leven een dalletje hebt; zoals ik nu. Niet helemaal, maar ik vind het wel lastig te verduren dat ik theorieen als deze op internet zet en ze worden zo slecht gelezen, en ze worden zo slecht begrepen. Mensen gaan je ook afkatten: jij bent een dromer, jij bent een fantast, jij bent een narcist. Eerst ben je nog maar alleen een dagdromer, dan ben je echter in hun ogen al een fantast, en dan ook nog een narcist; het wordt dus steeds erger.

Dat is pijnlijk. Als je mijn theorie vergelijkt met die van Nietzsche, Heidegger, Augustinus, Luther, Kant, en je zou tegen God zeggen: welk rapportcijfer krijg ik ervoor, dan zegt God: Nietzsche, en al die andere koekebakkers, jullie krijgen een 3,0 voor de moeite, en Luymes, jij krijgt een 9,8. Of laat ik bescheiden zijn een 7,0. In ieder geval voldoende om door te gaan naar het “volgende schooljaar” en alle andere blijven zitten.

Kan je je voorstellen wat een verschil? Maar dat rapportcijfer krijg je niet, zij gaan het afkraken, dit werk.

Dus ik zit wel in een dal; maar net als bij wat je hierboven ziet: als zij negatief beginnen, dan eindigen zij negatief. Maar als ik positief begin, dan zou dat ook betekenen dat ik positief eindig; aha! Dus ergens kan een omslagpunt zitten naar fase drie: hoe cool is dat?!?