Tekstanalyse Bijbel

In het onderstaande heb ik een aantal analyses opgenomen van de Bijbel. Dat is misschien raar, voor iemand van seculiere achtergrond. Maar er zitten interessante dingen in dit boek.

Ik vergeleek het met een IKEA instructieboekje, maar dan niet voor het in elkaar zetten van een kast, maar voor het leven.

Het bouwen van een IKEA kast: dat is heel ingewikkeld, en het helpt met een paar korte, vooral visuele instructies: plaatjes.

Mijn suggestie, of eigenlijk niet van mij zelf maar die ik uit de teksten haal: ook voor het leven is het handig daar een eenvoudige handleiding bij te hebben, van een paar plaatjes die je achter elkaar zet.

De suggestie is ook: omdat het leven natuurlijk ingewikkelder is dan het bouwen van een IKEA kast, moeten deze instructies nog simpeler zijn; voor het begrijpen van het leven heb je de allereenvoudigste instructies nodig.

NB: Zo wordt het nu niet geleerd. Mensen praten heel veel en gebruiken geen visuele schema’s; ze maken allemaal dikke boeken.

Maar ja, stel je dan voor dat je een IKEA kast moet bouwen met een boek van 600 pagina’s vol formules en meningen van geleerde heren, die elkaar ook regelmatig tegenspreken. Dat kan niet: dan krijg je die kast niet in elkaar.

De succesformule van IKEA houdt in: instructies uit zeer overzichtelijke tekeningen: weinig tekst en veel plaatjes.

NB2: De reacties op mijn werk zijn supernegatief. Mensen vinden het stom, ze kunnen het niet zien, het is niet zoals het hoort, het is obscuur. Als ik een beetje aandring, dan worden ze nog negatiever; er is veel weerstand; het word ook persoonlijk; en eerst ben je nog alleen een fantast, daarna al een narcist.

Het opmerkelijke is wel dat er nooit enige inhoudelijk argument tegen deze theorie is geuit, hij bestaat in de kern vanaf begin 2022, maar in geen drie jaar heb ik een zinnig argument gehoord waarom het niet klopt: de reacties zijn alleen maar “ruw” van het type “kennen we niet”, “fantasiepraat”. Dat vond ik heel vervelend. Maar het heeft mogelijk een doel: door al die weerstand ben ik de teksten steeds verder aan het verfijnen. Ik vergeleek het met het slijpen van een diamant tegen een ruwe steen: de reacties zijn ruw, en ik ga de theorie dan verder verfijnen.

1. STRUCTUURANALYSE TEKST

De Bijbel lijkt te bestaan uit tekstblokken van doorgaans vier hoofdstukken, hieronder bijvoorbeeld Genesis één tot en met vier.

Figuur 1 - Gen. 1-4, vereenvoudigde weergave

Het begin van Genesis bestaat uit twee “scheppingsverhalen”, hoofdstuk 1 en 2. Daarom zijn deze in het schema begrepen onder “natuur”

Het tweede deel bestaat uit hoofdstuk 3 uit een verhaal van mensen, Adam en Eva, en wat er bij hen allemaal gebeurt. Deze zijn samengevat onder kopje “mensen”.

Het geheel van hoofdstuk 1 tot en met 4 biedt in deze zin een “eenheid” waarin de verhouding natuur – mens wordt geanalyseerd

Dat de structuur zo in elkaar ziet kan je ook zien aan “signaalwoorden”: hoofdstuk 1 begint met de schepping, hoofdstuk 3 met een schepsel, namelijk de slang, de “slimste van de dieren onder het veld”.

Hiermee wordt gesignaleerd dat het thema veranderd van natuur, meer in bijzonder de natuur die een enorm potentieel heeft, naar schepselen, dus ook naar de mens, die ook veel potentieel heeft, maar dan aan denkvermogen  

Je kan echter ook dezelfde structuur zien in het boek Ruth, dat uit vier hoofdstukken bestaat en een afgeronde eenheid vormt. Eerst twee hoofdstukken over het land, en over werken op het land, en oogsten, thema “natuur”; en dan twee hoofdstukken interactie tussen Ruth en Boaz, dus meer thematiek “mensen”.

Maar het meest duidelijk vond ik het in het Johannes Evangelie. Dat Evangelie bestaat uit 21 hoofdstukken, dat is in feite vijf keer vier hoofdstukken, dus vijf tekstblokken, en een epiloog.

Deze hoofdstukken zijn steeds hetzelfde opgebouwd; met een deel natuur en een deel mensen, reacties van mensen.  Helemaal onderaan dit schrijven heb ik dit als bijlage opgenomen; een detailanalyse van het Johannes Evangelie.  Met name de omstandigheid dat dit vijf keer herhaald in dat Evangelie zit, maakte mij attent op het schema.

2. INHOUDELIJKE INTERPRETATIE TEKST

Bij de balans zoals ik het hierboven heb staan, heb je in feite links de Activa zijde natuur en rechts de Passiva zijde mensen. Het is dan nog wel nodig een gemene deler te vinden. Bij een normale balans is dat geld, er staat zoveel geld aan de Activa kant, aan bezittingen, en er staat zoveel geld aan de Passiva kant, aan schulden. Maar hoe zou dat hier in elkaar zitten?

In deze balans heb ik als gemene deler het volgende: denken aan de PASSIVA kant loopt parallel met levenskwaliteit aan de ACTIVA kant; en dan uitgedrukt in percentages.

Een voorbeeld: Is jouw denkvermogen aan de PASSIVA kant bijvoorbeeld 10%, dan is de kwaliteit van leven aan de ACTIVA KANT OOK 10%.

Is het denkvermogen 70%, is men meer open minded, kan men sneller associaties maken, dan levenskwaliteit ook 70%

Figuur 2 - weergave Genesis 1 t/m 4 inhoud

3. PRAKTISCHE ZAKEN

Men kan uit bovenstaande afleiden hoe de structuur van de teksten zijn opgebouwd. Men kan tevens hieruit afleiden wat de teksten tot uitdrukking willen brengen, namelijk dat goed denken op allerlei manieren wordt beloond, en zeer grote voordelen met zich meedenkt.

Men kan zo wellicht van alles bewerkstelligen: voortijdig overlijden voorkomen, minder of bijna nooit ziek worden; voor vrouwen wordt bevallingspijn vermindert want als men het denken goed heeft ontwikkelt, “weet” het brein ook wanneer het zich tijdelijk (deels) moet terugschakelen, namelijk bij ingaan bevalling.

Er is echter nog de vraag: kán dit wel waar zijn? Het antwoord is vreemd genoeg “ja”, want deze werkelijkheid bestaat uit potentiële energie

De gedachte lijkt: hoe beter men denkt aan de Passiva kant, hoe beter men zijn denkpotentieel benut, hoe meer dat potentiële energie kan genereren aan Activa zijde

Figuur 3 -  weergave Genesis 1 t/m 4 nadere invulling

In het schema staan een aantal voorbeelden, maar dit is uit te breiden met andere. Men kan ook denken aan een eenvoudiger voorbeeld, zo eenvoudig als het oversteken van een straat. Als men onnadenkend een straat oversteekt, zonder goed uit te kijken, aan Passiva zijde zit men dan op het eerste niveau, dan kan er zomaar een verschrikkelijk ongeluk gebeuren, aan Activa zijde zit men dan ook op eerste niveau

Daar kan legio ellende ontstaan, waaronder te denken: eigen letsel zo niet voortijdig overlijden, het nalaten van vrouw en kinderen, het bezorgen van een trauma bij een bestuurder die jou voor de auto krijgt, een trauma bij omstanders, werk voor politie en medische dienst, verzekeringskwesties

4. MEER PRAKTISCHE ZAKEN

Het schema lijkt te werken: een klein beetje meer denken tot boven gemiddelde, levert gelijk zeer bijzondere effecten op. Omgekeerd, met een klein beetje onnadenkendheid, zit men echter gelijk “onder de streep” en kan dat gelijk bijzonder nadere omstandigheden creëren. Ik noemde hier alleen individuele omstandigheden, maar men kan ook aan maatschappelijke zaken denken, zoals in hoeverre een parlement goed functioneert, overheidsschulden kan beperken, oorlogen voorkomen, asielproblematiek beheersbaar houdt, en dergelijke. Eigenlijk op dezelfde manier: of je boven of onder de middellijn zit.

WERKVERBOND

A’ Als je bijvoorbeeld alle asielzoekers maar laat komen en “dan zien we wel”, dan is dat geen voorbeeld van goed denkvermogen;

A’’ Die mensen komen bijvoorbeeld uit Eritrea vanwege desertie uit militaire dienst, als je ze dan terugstuurt worden ze zwaar gestraft; dus wat moet je doen? ze toch maar asiel geven, of terugsturen waar ze in de gevangenis belanden?

—————————————————————————————————————————

GENADEVERBOND

B’ Denkvermogen is bijvoorbeeld vooruit denken, het is ook communiceren, asielzoekers als je gelijke beschouwen; zoals communiceren naar hen: als jullie je in jullie eigen land aan de regels houden, zoals die regels van desertie, dan gebeurt je niets, dus kom maar niet en als je in dat geval wel komt, eigen risico, je krijgt niets; netjes vooraf communiceren

B’’ Zo hou je zo’n beleid beheersbaar, door het opplussen van denkvermogen. Je hoeft alleen te kijken naar uitzonderingen, als regels ergens echt te gek worden, denk aan de Holocaust. Maar bij desertie in Eritrea is dat niet het geval

WERKVERBOND

A’ Als Rusland de Krim verovert van Oekraine, dan kan je denken: dat is Oekraine, “dus” moeten we Rusland daar gaan verdrijven

A’’ Dat betekent een boel oorlog en ellende; het conflict wordt natuurlijk steeds groter en breidt zich ook uit naar andere gebieden

—————————————————————————————————————————

GENADEVERBOND

B’ Maar woont op de Krim 95% Russen, dan moet je denken of je dat niet gewoon aan hen geeft, om maar eens mee te beginnen.

B’’ Hou een referendum. Of stel regels vast dat mensen zelf stemmen mogen voor het houden van een referendum

Als je naar die schema’s kijkt, dan A vrij hoog in het schema, dus vrij hautain; iedere A uit Appelscha kan bepalen wat er in de Krim moet gebeuren, de mensen interesseert ze niets, daar vragen ze helemaal niet naar.

B zit vrij dichtbij de grond; dus ook bijvoorbeeld bij mensen op de Krim, en kan navraag doen: wat is hun etniciteit, wat willen zij, is daar recent een referendum gehouden, is daar voldoende steun voor. Dus dichtbij de mensen blijven, dat is denkvermogen hoog, en ook levenskwaliteit hoog.

WERKVERBOND

A’ Als een moslima een hoofddoek opdoet, dan denken andere moslims: aha, dat moet zeker

A’’ Niet echt leuk zo’n doek, en het ziet er vaak ook nog lelijk uit

—————————————————————————————————————————

GENADEVERBOND

B’ Als je nadenkt, dan kan je bedenken dat ze dat vroeger deden omdat het heet is in de woestijn, verstandig om dan hoofdbedekking te dragen. Dat heeft verder helemaal geen betekenis.

B’’ Als je in een land als Nederland met een hoofddoek rondloopt, dan maak je jezelf eerder belachelijk: is het hier soms 40 graden? 

Je ziet hier weer dat A vrij hoog in het schema zit, vrij hautain, en zal wel even bepalen wat een ander mens moet doen, puur uit bepaalde principes. Dan ga je misschien ook denken dat je daardoor beter bent. Je ziet dat de levenskwaliteit zakt, want andere mensen doen dat niet, en dan wordt het misschien stekelig, en dan komt er ruzie van.

B zit lager in het schema en denkt meer aan praktische zaken: wat is de functionaliteit van zoiets, aha, is het puur praktisch, nou dan doen je het waar je het nodig vindt

BIJLAGE: ANALYSE JOHANNES EVANGELIE

Ik wil nog iets zeggen over de kracht van herhaling: dat zit ook in IKEA instructieboekjes. Een onderdeel daaruit is: gebruik altijd hetzelfde perspectief. Als op het eerste plaatje een kast staat schuin van voren, dan op het tweede plaatje ook, anders raak je in de war.

Zodoende leerde ik het schema kennen. Herhaling doen ze namelijk ook in het Johannes Evangelie; steeds tekstblokken van vier hoofdstukken, en altijd dezelfde volgorde. Als je dat vijf keer achter elkaar ziet, dan denk je: aha, dus zo werkt dat
Hier kwam ik achter eind december 2024. Zo kwam ik ook op de vergelijking met het bouwen van een IKEA kast: dan zie je ook een rij van plaatjes, en steeds wordt er iets toegevoegd. De “kast” op de plaatjes is wel steeds hetzelfde en zeer eenvoudig weergegeven.

Ik denk dat dit belangrijk is, want zo kunnen wij mensen dingen beter begrijpen. Vaak gebruiken theologen voor uitleg ingewikkelde formules, en vaak ook lange teksten, maar dat is heel moeilijk te begrijpen, en kan ook zomaar fouten bevatten (er is nogal wat discussie).

Maar net als iets ingewikkeld als het bouwen van een kast, werkt het sneller met eenvoudige visuele weergave; en daarvoor moet wel goed het schema begrepen worden. Als ik dit visueel weergeef, dan is het als hieronder:

Figuur 4 - hoe kan je dit schema vinden in het Johannes Evangelie

⚪️ 0. proloog; Joh. 1-4 (alle vier bij de proloog!), de parameters worden gesteld

🟡 geduld Joh. 1 Jezus: eindelijk gearriveerd, licht komt in de wereld

🟢 goedheid Joh. 2 Jezus doet wonderen: maakt van water wijn, zuivert de tempel, breng geloof

🔵 waarheid Joh. 3 uitleg aan Nicodemus over de ware leer

🔴 schoonheid Joh. 4 Samaritaanse vrouw; gesprek met een vrouw die populair is bij mannen, “een schoonheid”

————————

🟡 1. hoofdthema geduld; Joh. 5-8, het heeft lang geduurd, maar we zijn er klaar voor

🟡geduld Joh. 5 een verlamde wordt genezen die al 38 jaar wacht, maar dat het Sabbat is maakt niet uit; "de tijd is nu"

🟢goedheid Joh. 6 wonderbaarlijke spijziging brood des levens

🔵waarheid Joh. 7 ongeloof, meningsverschillen

🔴schoonheid Joh. 8 de overspelige vrouw; hier gaat het weer over een vrouw

————————

🟢 2 hoofdthema goedheid: Joh. 9-12, het doen van goede daden; voorbereiding van de intocht in Jeruzalem

🟡 geduld Joh. 9 Jezus licht der wereld, genezing van blindgeborene

🟢 goedheid Joh. 10 Jezus de Goede Herder

🔵 waarheid Joh. 11 opwekking van Lazarus, maar gebod Jezus te doden

🔴 schoonheid Joh. 12 intocht in Jeruzalem

——————————

🔵 hoofdthema waarheid: Joh. 13-16, het brengen van de waarheid aan Jeruzalem

🟡 geduld Joh. 13 Paasmaaltijd, uur van de waarheid komt

🟢goedheid Joh. 14 het is goed (!) wonen in het Huis van de Vader

🔵 waarheid Joh. 15 en Ik de Zoon ben de Ware (!) Wijnstok

🔴 schoonheid Joh. 16 ik ga, maar Heilige Geest komt (“vrouwelijk”)

————————

🔴 hoofdthema schoonheid: Joh. 17-20 de schoonheid van het Hogepriesterlijk gebed, de lelijkheid van de kruisiging, en schoonheid van wederopstanding

🟡 geduld Joh. 17 Hogepriesterlijk gebed, zeer fraai gebed, maar uur komt!

🟢 goedheid Joh. 18 Jezus offert zich op (“geeft zich als goed”)

🔵 waarheid Joh. 19 de goede waarheid: zie uw koning! maar harde waarheid: gekruisigd; lijden en dood (ziet u hoe dicht je hier tegen Genesis 3 aan zit?)

🔴 schoonheid Joh. 20 de schoonheid van de wederopstanding!! (Genesis 4 de Heer is geboren)

————————

⚫️ Epiloog Joh. 21