An “inconvenient truth”; leven met zeer hoogbegaafdheid
Ik heb een paar notities opgeschreven voor het gesprek aankomende 7 oktober met de Orde van Advocaten; ik weet niet of ik het kan gebruiken. Maar laat ik het op een rijtje zetten, ook als het niet bruikbaar is.
Hoogbegaafdheid: een lastig iets
Van kindsafaan ben ik bekend met zeer hoogbegaafdheid; althans, dat weet ik zelf; mijn moeder weet het; mijn oma wist het. Voor de rest eigenlijk niemand, dat soort dingen “zeg je namelijk niet”. Het klinkt aanmatigend dus dat “hou je onder de pet”.
Deze “aandoening” zorgt ervoor dat je veel dingen sneller doet, maar sommige dingen doe je ook anders. Zo formuleerde mijn oma dit: bij jou is altijd alles anders; je doet ook veel dingen andersom.
Een simpel voorbeeld: peuterspeelzaal
Dit is wellicht van belang om iets van mijn gedrag te begrijpen, anders gaat de Orde dat misschien niet snappen. Dat gedrag is soms namelijk afwijkend en ook soms een beetje rebels. Zo kan ik mij herinneren dat ik als driejarige voor het eerst bij de peuterspeelzaal kwam, en dan gaat het gesprek als volgt:
Juf: “kom je ook in de kring zitten?”
Ik zie allerlei tof speelgoed, er is zelfs een trapauto bij, wow! Dus ik denk: hm, dat ziet er aantrekkelijker uit dan duf kringgesprek, maar ik ben geen rebel, ik wijs zoiets ook niet zomaar af, laat ik eens vragen waar dat kringgesprek goed voor is: “waarom moet dat?”
Juf: “Dat doen wij altijd zo”
Ik denk: hm, dat was de vraag niet, ik vroeg niet hoe vaak jullie het doen, al doen jullie het duizend keer, ik vroeg waarom jullie het doen, waar is het goed voor; nou ja, krijg ik geen antwoord op de vraag, dan ga ik ook niet bij jou in de kring. Dus ik ging spelen met de trapauto en een pluchen hondje. De juf vond het zo grappig dat ze een foto maakte; die heb ik trouwens nog steeds.
Je ziet dat mijn denken anders is dan dat van de juf. Het heeft een “kwalitatief verschil” en dat kan je zo beredeneren:
-zij redeneert vanuit het verleden “dat doen wij altijd zo”, “dus” nu ook “basta”
-ik redeneer toekomstgericht: wat is de functie van het (komende) kringgesprek? Kunt u mij dat liefst zo uitgebreid uitleggen?
Figuur 1: dezelfde situatie in een simpel schetsje:
Ik heb deze “peuterspeelzaal situatie” later aan de hand van een studie psychologie, studie naar menselijke cognitie, ontleed, en daarvan resulteert dit schema. Je kan het simpel samenvatten in dit schema.
Rechts op de schaal staat “denkvermogen”. Als dat aan de lagere kant is, dan neigen mensen vaak tot wat men in de psychologie wel aanduid als “reversed logics”: redenering die terugvalt op bestaande, bekende format “dit gaat nu eenmaal zo, dus doen we het altijd zo”.
Als je wat aan de hogere kant zit, dan ben je meer geneigd tot hypothetisch denken, denken naar de toekomst toe: wat is de functie van iets? hoe word ik daar beter van? wat levert het mij op? wat als we dit eens anders doen? Moet dat wel zo? Waarom is het eigenlijk zo?
Misschien denkt u: wat moet ik hier nu mee, zo’n schema? Maar ik voeg dit schema toe, omdat het verschil in denkmethode vrij ingewikkeld is, en er gaan nog ingewikkeldere situaties ontstaan. Zo heb ik een theorie ontwikkeld over menselijke cogntie, die volgens mij goed in elkaar zit.
Die gaat uit van functies en wetmatigheden: als het denkvermogen hoger is, dan is levenskwaliteit ook hoger; als het een stijgt, dan stijgt het andere ook
Dit zijn allemaal dingen over als het een stijgt, dan stijgt het andere ook. Dat is echter allemaal “toekomstgericht”; de denkmethode is “hypothetisch”.
Als mensen daar echter met “reversed” logics naar kijken, dan krijg je deze reactie: daar hebben we nog nooit van gehoord, “dus” is het niet waar “basta”.
Ander voorbeeld
Zulke “rebelsheid” als bij de peuterspeelzaal komt niet vaak voor en hoogstens met vlagen. Een ander voorbeeld is dat ik halverwege de basisschool dacht: weer een vel sommetjes, wat doe ik hier eigenlijk behalve al deze “domme herhaling”. Dus ik stopte met leren: hier valt geen winst te behalen dus ik stop.
Dat leverde gelijk heibel op. Ik vergelijk het een beetje met de commissie van de Orde van Advocaten die nu is ingesteld: de jongen doet niet wat hij moet doen, er werden een aantal leraren verzameld, en er werd een vergadering belegd.
Het ging een beetje hetzelfde als nu: ik diende de dagvaarding tegen de R.K.K. in, zo van: jullie moeten ook eens kappen met al die “prietpraat”, “ga eens wat nuttigs doen”, “ga eens een net wetenschappelijk rapport maken over menselijke cognitie en de verhouding van menselijke conditie tot onze levenskwaliteit”; “in plaats van jullie van onzin bij elkaar geharkte circusversie”. Er komt gelijk een signalering en er komt een vergadering. Net als toen bij de basisschool slaan ze jou over. Er belde een klachtencoordinator van de rechtbank Midden-Nederland, Utrecht en die kreeg mij aan de lijn.
Hij gaat niet met mij praten, ben je gek, die vraagt naar de kantoorverantwoordelijke. Mensen hebben niet de neiging rechtstreeks waarom vragen te stellen zoals ik op de peuterspeelzaal; zaken worden over je hoofd beslist in overleg met “verantwoordelijken”. De kantoorverantwoordelijke moet ook meekomen naar de vergadering op 7 oktober.
In geval van de basisschool was er natuurlijk geen “kantoorverantwoordelijke”; in die situatie zeiden ze: jouw moeder moet ook naar de vergadering komen. Daar schrok ik mij een hoedje van: jullie gaan toch niet mijn moeder lastig vallen?
Zij is vroeg weduwe geworden en dan gaan jullie haar niet ook nog met dit lastigvallen mensen! Dus ik zei: kom maar weer op met die bladen met sommetjes, als ik ze niet voor mijzelf doe, dan wel voor mijn moeder.
Dit heb ik trouwens nu ook: ze kunnen mij uit de advocatuur zetten: maar daar krijgen heel veel mensen last van. Ik denk al alleen aan al mijn klanten, van de week en vorige week nog een paar mooie resultaten behaalt. Iemand stuurde een whatsapp bericht:
[14:25, 01-10-2025] +……………….: Hallo, hartelijk dank. Hartelijk dank voor de moeite die u voor mij en mijn kinderen heeft gedaan.
[17:32, 01-10-2025] +………………..: Hartelijk dank, u bent de beste advocaat die ik ooit in mijn leven heb gezien. U werkt met goede bedoelingen. Hartelijk dank.
Aan mijn partner met wie ik op vakantie ben: waar ga jij jullie vakanties van betalen? Waar betaal je alimentatie van?
En als zij mij uit de advocatuur zetten, wie gaat dit mijn moeder vertellen, die trots was op mij dat ik hier een leuke baan heb verworven. Gaat de Orde dat op papier zetten voor mijn moeder: hij moest eruit want hoogbegaafden zijn moeilijk te handhaven, die doen soms rebels, en dat kunnen we er niet bij hebben.
Derde voorbeeld; universiteit
Tegenwoordig hebben ze geloof ik speciale programma’s op scholen voor hoogbegaafden, en mijn jongste dochter hebben ze een klas vooruitgezet, maar destijds niet. Ik was meestal tegen Kerst klaar met de lesstof voor het jaar, maar dan gaven ze je gewoon een oud leerboek uit de jaren 70 en dan “deed ik alles dubbel”; ik deed dat maar voor dat ze niet naar mijn moeder zouden gaan, laat haar met rust.
Op de middelbare school ook zoiets; maar toen was ik ouder en kon ik zelf beter plannen. Op de universiteit ook. Daar had je leerboeken, hoorcollege’s en werkgroepen. Na twee hoorcollege’s in het eerste jaar, bleek dat de stof die daar mondeling werd behandeld hetzelfde was als in de lesboeken: nutteloos dus. Ik sloeg daarom de hoorcolleges over. Het voordeel van lesboeken was dat je in ongeveer twee weken de stof van een heel trimester kon leren; en dan had je “twee maanden vakantie” om met je OV kaart het land door te toeren, vrienden te bezoeken, en allemaal andere leuke dingen te doen.
De werkgroepen waren wel verplicht maar die waren ook leuk. De werkgroepen die bestonden uit “debat” werd een soort een-tweetje met de (niet onknappe) docente: de andere studenten kregen om en om de beurt, daarna ik, dan gaf ik een wat scherper antwoord dan de anderen, knipoog van de docente en door naar de volgende vraag.
De opdrachten om een werkstuk te maken waren ook leuk. Misschien in herhaling brengen dat hier ook dingen niet alleen sneller gaan, en vrolijker, maar ook “omgekeerd”: als mensen moeilijke onderwerpen krijgen, dan zijn ze namelijk geneigd via “reversed logics” te eindigen in een wirwar van abstracte zaken, maar ik ga graag “naar voren” via redenering bestaande uit paar concrete voorbeelden.
Ik had een voorbeeld uit een stripboek over aanleg van de eerste spoorlijn in Nederland, Amsterdam-Haarlem. Dat leverde “morele bezwaren” op van de burgers. Tegenwoordig zou je denken: morele bezwaren tegen een trein, hoe is het mogelijk, maar de trein reed wel 25 kilometer per uur en wat als het zou ontsporen! En de boeren zeiden: onze koeien lopen langs de rails, en wat als ze stoppen met melk produceren als zo’n herriemakende trein langskomt. Ik zei dat er destijds een commissie voor was ingesteld, die de veiligheidsrisico’s moest beoordelen, dat er een veiligheidsplan was gemaakt. Ze bouwden een paar zekerheden in, en onder die voorwaarden kon de aanleg van de rails doorgaan.
Op basis hiervan is aan te duiden hoe morele bezwaren en wetenschappelijke ontwikkeling met elkaar in overeenstemming zijn te brengen: gewoon paar simpele zekerheden inbouwen klaar. Tegelijk gaf ik de religie nog een veeg uit de pan. Want een tweede voorbeeld van morele bezwaren tegen wetenschappelijke ontwikkeling in Holland waren windmolens. Die wieken draaien nogal snel en daarvan zeiden pastoors: een uitvinding van de duivel! Nee, moet je ze dan corrigeren, doe eens niet van die wilde uitspraken: jullie zijn gewoon bang dat die wieken eraf vliegen en dan iemand raken. Je moet gewoon deugdelijk controleren hoe vast ze zitten en ze desnoods extra verzekeren, en er een rem op zetten voor als ze te snel gaan. Als je dat doet, kan je er mooi polders van droogleggen, en zo geschiedde. Mensen doen nog wel eens “wilde praatjes” maar ook hier geldt: paar zekeringen erin en alles is opgelost.
Vierde voorbeeld: laten we eens filosofie doorlichten
Ik kon zien aan de reactie van de docent dat ze zo’n “concrete aanpak” een verademing vonden tussen allerlei abstracte theorieen, de docent liet blijken: tsjonge wat kan hij supercomplexe zaken uitleggen met paar simpele voorbeelden
Dit komt nu ook terug. Dus nu even door naar de huidige situatie. Dat van die zeer hoogbegaafdheid hoort niemand van mij; dat houden we “onder de pet”. Het is ook helemaal niet nodig, in het dagelijks leven merk je die verschillen niet zoveel. Je kan gewoon je dagelijkse werk doen, en het is eerder een voordeel dan een nadeel.
Het kan echter dat die rebelsheid terugkomt, die zit er natuurlijk nog steeds in. Je zult er wel voor waken dat van invloed te laten zijn op jouw werk: daar gaat het om belangen van andere mensen, soms zodanige belangen dat het gevolgen heeft voor de koers van hun hele verdere leven; dat is oppassen geblazen dus zorgvuldig handelen is geboden. Maar mensen zijn wel vrij langzaam; soms krijg je haast pijn in je oren als je ze aan de telefoon hebt, zo moet je alle informatie in stukjes hakken zodat ze het kunnen behappen. Of als jij documenten opvraagt, stel je vraagt vier documenten en ze brengen er vijf, waarvan drie de verkeerde.
Als je een beetje rebels wilt zijn, kan je deze mensen eens “flink de kast uitvegen”. Maar dat is niet de bedoeling, bovendien kunnen ze er niets aan doen. Hier is echter een eenvoudige oplossing: je extra denkcapaciteit kan je de vrije loop laten in je vrije tijd, door lezen, op een ander gebied, dat van de filosofie bijvoorbeeld. Anders dan andere mensen, verstrik je je dan niet in abstracties, maar je “vliegt er zo doorheen”, “mes door de boter”.
Ik had vooraf het idee: die mensen zijn vast slimmer dan ik; ze hebben namelijk veel meer “poeha”; maar dat bleek tegen te vallen: ik bleek slimmer dan universiteits hoogleraren, en ook nog slimmer dan hun helden zoals Kant, Nietzsche, Heidegger. Die zitten allemaal in vakje “reversed logics”; “achteruit voetballen”. Alles wat ze dan ook produceren gaat dan ook fout; ze vallen allemaal in eigen doel met dat achteruit hollen.
Zo zegt de “grote” filosoof Immanuel Kant: de waarheid is subjectief. Dan moet ik dat dus omdraaien en zeg: je moet niet zo achteruit hollen man, het is objectief. Dat wil niet zeggen dat je meteen alles weet, maar ga maar rustig gewoon alles een-voor-een ontdekken.
Of zegt de “grote” filosoof Heidegger: we leven om te sterven (“Sein-zum-Tode”): nee dus, we leven om te leven, oen. Je gaat uiteindelijk wel dood, maar waarom hebben jullie zo’n drukte, ga eerst maar eens leven en ontdekken wat daarvan de waarde is.
Als je denkt: dit waren twee die uit de bocht vlogen, uitzondering. Nee dus. Dit gaat gewoon door. Zo zegt de “grote” filosoof Schopenhauer: alles in onze werkelijkheid is nep (“schijn”, “maya”); nee dus, het is echt. Of moet ik je eens door elkaar schudden en kijken of je het echt voelt: ja natuurlijk
Of zegt de “grote” filosoof Nietzsche: het is goed als je veel onheil in je leven hebt, want daar word je hard van. Nee natuurlijk, omdraaien: onheil is helemaal niet goed; plus waarom zou je hard moeten worden, wij zijn mensen, wij zijn toch geen bakstenen?
Figuur 2: mensen kunnen filosofie niet aan: zakken “onder de waterspiegel”
Religie beter? Nee dus
In de bovenstaande figuur heb ik aangegeven wat je krijgt als mensen een moeilijk onderwerp aanvliegen zoals filosofie: ze gaan vol in de reverse. Ik werd hier wat moe van, en ging toen over naar gebied van theologie; ik dacht: misschien zitten daar de zeer hoogbegaaafden, die hebben zeker filosofie overgeslagen. Nee dus, hier krijg je precies hetzelfde.
Ze hebben een verhaal gemaakt over Jezus. Dat is een hypothetisch figuur, die ze hebben gemaakt tot “de Logos”; maar dan licht ik dat door en dan is de conclusie: ja ja, koning van de logica; ik zal je zeggen: “koning van de reversed logics”.
Als hij op een feest zit en de wijn is op, dan schiet hij in de paniekmodus en zegt: dan moeten we water in wijn veranderen! (Johannes 2) Ik denk “vooruit” en zou zeggen: maakt dat nu uit, dat wijn op is, dan drink je maar eens wat anders.
Of als Jezus een mooie vrouw ziet, dan zegt hij: je mag er niet met begeren naar kijken, want dat is zondig; je kan nog beter je ogen uitsteken! (Mattheus 5) Als dat geen “reversed logics” is dan weet ik het niet meer: je hebt toch niet voor niets ogen gekregen, maar als je vol in de “reverse” gaat dan moet je nog je eigen ogen uitsteken ook. Nee dus, als ik vooruit denk, dan denk ik aan zelfbeheersing. Dan zeg ik: als je een vrouw ziet langslopen die knap is, dan hoef je er toch niet op te springen, zoals de illegalen rond Arnhem C.S. afgelopen maand; beheers je je een beetje! En mocht je nog vrijgezel zijn, als je niet met begeren naar een vrouw zou kijken, hoe kom je dan uberhaupt aan je vrouw; o ja, jij had er geen Jezus, geen wonder.
Oplossingen vinden
Ik was niet bepaald gecharmeerd hiervan, ook niet van de andere hoofdpersonen. Ik dacht: dit ga ik wel even verbeteren. Net als Immanuel Kant, kan je ook deze Immanuel verbeteren. Maar nu doe ik het even volledig, en zo concreet mogelijk.
Allereerst ging ik de structuren van de tekst doorlichten. Die kennen mensen helemaal niet; maar als je bijvoorbeeld Genesis 1 tot en met 4 gaat doorlichten, of Johannes 1 tot en met 4, dan heeft dat de vorm van een voetbalveld. De kern staat in het midden, het proefgebod van Genesis 2:16-17, en ook de “hoeken” van het veld zijn gemarkeerd:
Figuur 3: teksten hebben eigenlijk de vorm van een voetbalveld
Dan ga je het inhoudelijk ontleden. Aan het begin van de verhalen staat dat je vooral niet moet afgaan op “eigen afwegingen over goed en kwaad”, dus “ethische afwegingen”. Dat is een complete blokkade uberhaupt “over de middellijn” te gaan: blijf vooral op eigen helft voetballen, zegt hier de coach.
Met zo’n “puddingstrategie” kan je ervan uitgaan dat je alsmaar achteruit moet voetballen, tot je in eigen doel valt, en dat is dan ook precies wat met aanvoerder Jezus gebeurt: belandt aan het kruis en vraagt zich af “God God waarom heeft U Mij verlaten”: tsja, rara hoe zou dat nu kunnen?
Maar ook: als bij een feest de wijn op is, dan moet je niet je denksnelheid verliezen door als Jezus in de stress te schieten; in feite een “cognitieve uitglijder”
Maar als je rustig blijft denken, dan zie je andere oplossingen; je peceptie is groot: “dan drink je maar wat anders”; al staan er honderd flessen water en vijftig flessen vruchtensap; Jezus althans de figuur die daarvoor moet doorgaan ziet ze compleet over het hoofd.
Dat is slechts in het verhaal, maar in de praktijk werkt het ook zo. Dat achteruit voetballen kan je bijvoorbeeld mooi aantonen met een voorbeeld over slavernij. Ik zit hier op Curacao en dan kan je erover lezen. In het verleden was er slavernij. Dan schrijven de Bijbel schrijvers niet: foei wat is dat slecht, afschaffen die handel. Nee, ze gaan in de “reverse”, dus ze zeggen: als er slavernij is, dan zal het wel door God zijn verordonneerd. Dan moeten ze daar nog wel een verhaal bij verzinnen, dus schrijven ze in Genesis 9 een verhaal over Noach en zijn zonen Sem, Cham en Jafet; met Sem als stamvader van de Semieten uit het Midden-Oosten, Cham de stamvader van de Afrikanen en Jafet de stamvader van de Europeanen. Ze schrijven dat Noach zijn zoon Cham heeft vervloekt en veroordeelt tot slavernij. Cham is de “stamvader van de Afrikanen”, dus de Joden en Europeanen doen even “handjeklap” om de Afrikanen tot slaaf te maken. Dit is een manier van achterwaarts redeneren waarmee je allerlei kwaad kan goedpraten.
Hier hou ik niet van. Dus ik dacht: dit kan ik wel eens even gaan verbeteren. Dan kan je in de vooruit gaan en dan kan je zeggen: slavernij is verschrikkelijk, je moet gewoon opschrijven: dat mag niet, klaar. Zelfs als de schrijvers het zo niet hadden bedoeld. Als je er zo’n vaag verhaal over gaat vertellen en je zet er ook nog bij dat het staat in een boek met superhoog ethisch gehalte, dan gaan mensen nog denken dat het goed is, en dan kan je er met zo’n diffuus vaag verhaal vanuit gaan dat mensen ermee aan de haal gaan en voor je het weet zit je dan met twaalf miljoen slachtoffers.
Fun met science
Ik schrijf nu over voetballen, maar je kan het ook wetenschappelijk maken. Je kan nagaan dat aan de “passiva” kant het gaat over denkvermogen. Het denkvermogen van Jezus is minimaal, hij kan niet denken “laten we wat anders drinken”; en ik wel; dus hij zit laag en ik zit hoog. Tegelijk zie je aan activa kant levenskwaliteit stijgen, want hij moet onmogelijke stunts uithalen, waarvan je de geloofwaardigheid in twijfel kan trekken, en ik “trek gewoon een fles water uit de kast”
Hier kreeg ik echt schik in: dit is leuk! Ooit heeft Einstein wetmatigheden opgesteld voor onze fysica: de speciale en generale relativiteitstheorie; nu kan je dat ook doen voor de psychologie; wow!!!!!!! Je kan zodoende begrijpen hoe ons denken funtioneert, volgens wetten van tijd en ruimte, net als onze fysieke realiteit. Mijn denken is wat vlotter, dat ziet op denksnelheid; denksnelheid is verbonden aan tijd. Ik kan ook zien dat er nog wat anders te drinken is, dat ziet op perceptie; perceptie is gerelateerd aan ruimte, openmindedness. Dat is samen denkvermogen.
En je kan tevens zien hoe het onze levenskwaliteit beinvloedt, denkvermogen omhoog, dat staat bij mij aan passiva kant, betekent levenskwaliteit omhoog, dat staat aan de activa kant. Je kan er nog veel andere onderzoeksvragen aan koppelen: zoals of je het ook kan kwantificeren. Ik onderzocht hiervoor WISC/WAIS intelligentieonderzoek bij de universiteit; eerste uitslagen laten zien van wel
Figuur 4: relativiteitstheorie in de psychologie
Er zijn nog meer onderzoeksvragen, namelijk of het is verbonden aan opleidingsniveau. Het vermoedelijk antwoord is: nee. Mijn moeder heeft MAVO niveau en mijn oma huishoudschool, maar zij zijn scherpe observeerders. Dat is mooi. Dus denkvermogen is eerder iets als “gewoon nuchter nadenken”, “boerenwijsheid”. Ook kan je onderzoeksvragen bedenken over op welke gebieden de levenskwaliteit allemaal kan stijgen, wat zou je wel allemaal niet kunnen bedenken. Zo kan ik denken aan de vrijwel blanco ziektegeschiedenis van mij en mijn moeder; of dat de bevalling van mij vrij vlekkeloos verliep, althans, niet vlekkeloos, maar het leek wel alsof het bewustzijn van mijn moeder zich soort van “terugschakelde” op dat moment: hoe kan dat, is het zo dat als het denken goed is ontwikkeld, het als vanzelf weet wat het op het juiste moment moet doen?
Je kan ook allerlei onderzoeksvragen formuleren om reversed logics bij mensen eruit te filteren. Wat te denken van de rare hoofddoek? Die is bedacht voor hete landen waar je een zonnesteek kan oplopen: die had een functie.
Maar omdat mensen niet vooruit denken, in termen van functionaliteit, denken ze achteruit, in termen van “zal door God bedacht zijn”; waardoor moslims nu ook in landen als Nederland of Noorwegen een hoofddoek dragen: omgekeerde van wat logisch is
Maar je kan ook denken aan politici. Waarom maakt Wilders bijvoorbeeld een asielwet, om deze vlak voordat deze in stemming komt met een of andere kamikaze actie zelf te torpederen?
Antwoord: de situatie wordt nu spannend, en dan schrikt hij, en valt dan terug op “reversed logics”: hij doet het omgekeerde van wat logisch is.
Het is net Arjen Robben met de bal aan de voet richting vijandige goal, in de WK finale van 2010: hij schrikt zich een hoedje en verspeelt de bal.
Of met asiel. Je kan de asielzoekers laten komen en dan word je vaak voor een voldongen feit geplaatst. Bijvoorbeeld komen Eritreeers die zijn gedeserteerd en die krijgen daarvoor zwaar straf, dus “dan maar asiel”; dan moeten wij huizen extra gaan bijbouwen; daarvoor moet je budget maken; zo loop je steeds “meer achteruit”
Je kan ook op Rijksoverheid.nl zetten: Eritreeers hou je je aan de regels van militaire dienst dan hoef je hier ook niet te komen voor asiel; kom je toch dan eigen risico. Dat is vooruit denken met als gevolg dat “ineens” niemand meer komt, let maar op. Dat is lekker vlot vooruit denken, en meteen een wereld van verschil: scheelt in aantal huizen bijbouwen, scheelt in budget. Maar mensen doen niet aan vooruit denken.
Figuur 5: wat zou je wel niet allemaal kunnen invullen in de vakjes?
Rebelsheid
We zitten nu met een kerk die het tegenovergestelde leert; ze leren dat het goed is je denkvermogen vooral niet te hoog te stellen, “geloof maar gewoon wat wij zeggen”, “geloof maar gewoon wat er staat”; daarmee rem je denken af; en het gevolg is dat mensen allerlei rottigheid gaan uithalen. “Rara hoe kan dat nu?” vragen ze zich dan af, net zoals in het Evangelie staat “God God waarom heeft U Mij verlaten?” Daarop kunnen ze niet reflecteren, want het denkvermogen is immers laag.
Ik probeerde in periode 2022-2024 via de universiteit hierover een research proposal erdoor te krijgen, maar hier stuit je op een portie “reversed denken” niet normaal; dit kennen we niet dus kunnen we het niet valideren, “basta”.
Hier krijg ik een probleem met “rebelsheid”: als dit niet anders kan, dan maak ik wel een dagvaarding, en ik zal wel eens even duidelijk maken hoezeer in niet gecharmeerd ben van deze “flauwekulpraat”; de dagvaarding is dan ook “maximaal scherp”: wakker worden jullie.
Ik zag in de reacties dat men zich zorgen maakt of sprake is van verwardheid. Als u echter de inhoud bekijkt, is deze concludent; daarnaast doe ik gewoon mijn werk, ga op vakantie, en alles wat andere mensen ook doen: plus scherpe analyses van menselijke cognitie. Er is dan ook niet zozeer sprake van verwardheid, maar van rebelsheid . Ik ben weer even een boos kind op de basisschool.
Het probleem is dat voor je het weet, je weer bij een of andere commissie zit; en die roepen dan ook “je moeder op”; in dit geval de kantoorverantwoordelijke. Al zit er ook nog ergens een moeder. Hoe moet je dat nu oplossen? Nu is rebelsheid relatief; het is nooit zo dat ik daarmee alles opgeef. Daarvoor heb ik in het begin ook dat voorbeeld van de basisschool aangehaald. Mocht het zo zijn dat ik deze keer te ver ben gegaan, met de dagvaarding, dan zei mijn partner: vraag de Orde een brief, met toelichting dat ze mij uit de advocatuur zetten vanwege mijn overtuigingen.
Dat laatste is belangrijk: het ziet op inhoud. Niet om daarmee de Orde om de oren mee te slaan; maar dan kan ik daarmee tenminste bij mijn moeder mee aankomen.
